Investigación e Conservación
De forma anual, Marcelle Natureza dá a posibilidade de formación académica a persoal en prácticas tanto a nivel nacional como internacional. Durante a súa estancia fomentamos a realización de diversos estudos que poidan ser de utilidade tanto para o benestar dos nosos animais como á hora de aportar nova información á comunidade científica.
A continuación detallaremos algúns deles:
Estudios da Universidade da Coruña
Estudo de sinais auditivas en lobo ibérico
(Canis lupus signatus)
Resumo: Os ouvidos dos lobos son elementos comunicativos complexos e fundamentais para a vida en grupo, nas súas estratexias de caza ou para a defensa do territorio. Con todo, son menos coñecidas as características destas vocalizacións en situacións de cautividade. Neste traballo estudáronse os ouvidos de dous lobos ibéricos (Canis lupus signatus) do Parque Zoolóxico Marcelle Natureza durante o mes de agosto de 2017. Concretamente, estudáronse a distribución horaria e as características sonoras dos ouvidos emitidos de forma inducida, polos guías de visitantes, ou ben espontaneamente. Para iso, realízanse gravacións continuadas na parcela de lobos e localizáronse e analizaron todos os ouvidos cun software de representación do son en espectrograma. Discútese neste estudo se a indución de ouvidos podería considerarse unha actividade de enriquecemento de tipo sensorial auditivo, beneficioso para os lobos.
Análise do uso de ferramentas en Macacas Cangrexeiras
(Macaca Fascicularis)
Resumo: O uso de ferramentas en primates é común en numerosas especies, tanto no seu hábitat natural como en cautividade. Sabemos que os macacos (Familia Cercopithecidae) presentan esta habilidade e que a xerarquía do grupo xoga un papel importante neste uso, pero existen discrepancias entre investigadores en canto á súa capacidade de aprendizaxe e á comprensión do uso destas ferramentas. Neste traballo estudouse o uso dunha ferramenta nun grupo de 15 macacas cangrexeiras (Macaca fascicularis Raffles, 1821) en cautividade no parque zoolóxico Marcelle Natureza. Concretamente, estudouse a influencia da xerarquía e se existen cambios e/ou aprendizaxe ao longo do estudo. Para iso, deseñouse un dispositivo que consiste nun tubo no que se introduce un premio que se pode extraer cunha ferramenta (pau). Nas primeiras e últimas etapas, o pau situouse nun dos extremos do tubo e podía usarse para extraer o premio, mentres que na segunda etapa clávase o pau ao premio, sendo este pau a única opción para extraelo. Os resultados deste traballo confirman que a xerarquía do grupo inflúe en gran medida no uso deste dispositivo e que existen cambios neste uso ao longo das distintas fases deste estudo, xa que a partir da etapa intermedia aumenta o interese polo dispositivo, o número de éxitos e o uso do pau como ferramenta.
Investigación
O mantemento de distintas especies en condicións óptimas permite desenvolver un labor de investigación co obxectivo de aumentar os coñecementos sobre as mesmas, así como de implementar técnicas que poidan dar solución a algúns dos problemas aos que se poden enfrontar os animais nos seus hábitats de orixe.
• Estudo do control ecolóxico dos parásitos en fauna salvaxe
En 2011 establécese un convenio de colaboración entre as entidades Marcelle Natureza e o grupo COPAR da USC enfocado ao coñecemento das causas parasitarias máis frecuentes e á redución das mesmas mediante técnicas biolóxicas.
O tratamento farmacolóxico elimina as formas adultas, pero resulta imprescindible aplicar medidas sobre o medio para reducir as formas larvariás e con elo desenvolver un control parasitario integrado. A metodoloxía levada a cabo é a administración de fungos nematófagos, descubertos polo grupo de investigación da Facultade de Veterinaria de Lugo.
• Proxecto de investigación sobre a microbiota intestinal en lobos ibéricos como recoñecemento de individuos
A Universidade de Valencia xunto á Universidade de Oporto realizan un estudo sobre a microbiota de lobos ibéricos en hábitat natural. Para iso, deben estudar como inflúe o paso do tempo sobre as feces, desde a deposición ata o momento da toma de mostras.
Na vida salvaxe, non é posible recoller mostras frescas, polo que requiren a colaboración dun centro de cautividade onde se manteñan estas especies en condicións similares ao seu hábitat. Marcelle Natureza colabora con estas entidades.
• Incidencia da consanguinidade na viabilidade das poboacións de Gacelas Africanas
A consanguinidade pode levar ao desenvolvemento de enfermidades que poñen en risco as poboacións diminuídas destas especies. O Departamento de Medicina e Cirurxía Animal da Universidade Complutense de Madrid e Marcelle Natureza colaboran no estudo da incidencia de amiloidose renal en aqueles animais pertencentes ao programa de conservación dirixido polo CSIC.
Conservación Integrada
Os Parques Zoolóxicos promoven a conservación da biodiversidade a través de dous tipos de ferramentas: a conservación ex situ e a conservación in situ. Marcelle Natureza realiza diversas accións encamiñadas a este fin:
• Reubicación de exemplares procedentes de centros de rescate, recuperación ou peche de outros centros.
Esta actividade supón sempre un reto importante posto que, na maioría dos casos, tratase de animais cun pasado difícil. A avaliación individual da situación de cada un deles é esencial para lograr un estado de benestar óptimo e garante da súa recuperación, non só física, senón psicolóxica.
• Programas de conservación activos en Marcelle Natureza:
A organización EAZA (Asociación Europea de Zoos e Acuarios) desenvolve programas de conservación en función do estado das poboacións en vida salvaxe. Por iso, a inclusión das especies presentes en cada parque dentro dos programas de conservación establecidos para cada especie é unha ferramenta moi eficaz para combater poboacións diminuídas ou en algúns casos practicamente extintas. Existen dous tipos de programas: EEP (European Endangered Species Program) e ESB (European Studbook Species Program). Aqueles nos que participa de forma activa Marcelle Natureza:
- EEP Lobo ibérico (Canis lupus signatus)
- ESB do Lince boreal (Lynx lynx)
- EEP Gacela Cuvieri (Gazella cuvieri)
- EEP Gacela Dama (Nanger dama)
- ESB Oso pardo (Ursus arctos)
- ESB Sitatunga (Tragelaphus spekii gratus)
- Elaboración de programas veterinarios y de enriquecemento para cada especie e individuo
- Divulgación de datos relevantes a outras institucións zoolóxicas
- • Divulgación ao público visitante mediante un programa educativo completo, desenvolto e posto en marcha por persoal especializado e orientado á conservación da biodiversidade
- Participación activa e financeira en campañas de conservación
- Campañas de sensibilización promovidas polo Instituto Jane Goodall
Todos estes obxectivos están regulados pola lexislación nacional, Lei 31/2003 de Parques Zoolóxicos.
Entidades coas que colabora Marcelle
- Fundación Oso de Asturias
- Entidades públicas e privadas de formación (Universidades, Centros de Formación…)
- Rede de Centros de Recuperación autonómicos
- Instituto Jane Goodall
- Proxecto LIFE Visón Europeo (Mustela lutreola)
- Fundación AAP – Centro de Rescate
- EEZA – CSIC Estación Experimental de Zonas Áridas de Almería